Hà Tiên - Phú Quốc - Campuchia
Thị Xã Hà Tiên (Kiên Giang) được hình thành cách đây trên 300 năm mà tên tuổi của nó được gắn liền với dòng họ Mạc (Mạc Cửu). Hà Tiên, nơi hội tụ những danh lam thắng cảnh hoang sơ đầy quyến rũ. Đi từ Rạch Giá Xuống Hà tiên, du khách đi qua hàng chục cảnh đẹp. Một vùng biển, núi tuyệt vời giữa chốn địa đầu biên giới Tây Nam với hơn 8.000 ha phố biển và 20 cây số bãi bờ thơ mộng. Hà Tiên có đủ sông, núi, biển, đảo, hang động, đồng bằng, mang đậm dấu ấn văn hóa lịch sử.
Từ trung tâm Hà Tiên chạy quanh co chân núi Đèn có bờ biển, nối đến tận Khu du lịch Mũi Nai . Đi trên con đường này chẳng khác nào đi qua khúc eo Mũi Né của miền Nam Trung bộ. Trên đỉnh núi có ngọn hải đăng hơn trăm tuổi vẫn đỏ đèn hằng đêm dẫn đường cho tàu về bến. Bãi tắm Mũi Nai không sâu, cát mịn, nâu, nước biển trong xanh, rất sạch và sóng êm, đã được quy hoạch thật sạch đẹp. Từ Mũi Nai ra xa bờ chừng vài trăm mét có rất nhiều đảo nhỏ, đảo lớn của quần đảo Bình Trị và Hải Tặc. Hai quần đảo này cũng là nơi du lịch rất lí tưởng. Từ ngoài biển nhìn vào mũi đất giống hệt cái đầu một con nai chà nằm nghểnh ra biển.
Nằm sát quốc lộ, cách trung tâm Hà Tiên theo hướng tây bắc khoảng 3 km, một tảng đá xanh khổng lồ mọc trơ trọi giữa cánh đồng lúa xã Mỹ Đức, trông tựa hình ảnh của một chiếc mũ lông kị binh, đó chính là Thạch Động (Thạch Động Thôn Vân). Sáng tinh mơ, những tảng mây trắng xốp nhẹ như bông là là bay qua đỉnh động rồi từ từ tỏa quanh cửa động gây ấn tượng như miệng động đang nuốt mây. Hang khá rộng, những giọt nước mưa theo tháng năm xâm thực đá, len lách chảy xuống hang hòa tan với chất vôi tạo những thạch nhũ độc đáo, trong như ngọc, vài hang có loại đá sa kim óng ánh vàng. Thạch nhũ trong lòng hang tạo ra muôn hình vạn trạng theo trí tưởng tượng của mọi người: công chúa Quỳnh Nga mặc áo dài xanh, Phật Bà Quan Âm mặc áo trắng, con đại bàng...Từ cửa hang thông ra ngoài của Thạch Động có thể nhìn thấy cửa khẩu biên giới Việt Nam - Campuchia. Trong động có nhiều hang ăn thông lên trời hoặc ăn sâu xuống lòng đất được truyền tụng là đường xuống âm phủ. Nay hang được lấp để tránh tai nạn. Các tảng đá nứt chồng lên nhau, tưởng một ngọn gió có thể làm đổ được nhưng ngàn năm nay Thạch Động vẫn trơ gan cùng gió bão.
Chùa Hang (Hải Sơn Tự) nằm hẳn trong một núi đá thâm u, mờ ảo, sâu trong ngọn cao chót vót, vách dựng đứng, sừng sững như một hải vọng đài, chân núi sát biển quanh năm được sóng vỗ về. Trước sân chùa hang thờ Phật Di Lặc được tạc bằng đá Non Nước nặng 22 tấn. Có nhiều cây cổ thụ đứng ở lưng chừng núi, rủ xuống không gian những chùm rễ dài lơ lửng. Cửa chùa quay vào trong đất liền, trong ánh sáng lờ mờ, những thạch nhũ chảy từ trên trần xuống đóng cứng lại to như cột nhà, khi gõ vào ngân lên như tiếng chuông. Chính điện Chùa Hang nằm gọn trong lòng núi với một động đá vôi hai cửa chạy thẳng theo trục đông bắc-tây nam dài hơn 50 mét, từ chính điện có đường hang thông ra bờ biển, chỗ hẹp nhất cũng vừa khoảng 3-4 người đi. Đi hơn 10 phút theo lòng hang ngoằn nghèo trong ruột núi, "nghe" những ngọn gió từ biển thổi vào mát rượi. Hằng năm, Chùa Hang tổ chức lễ hội kéo dài từ mùng 8 đến 15 tháng 4 âm lịch. Tương truyền: Công chúa Ngọc Tuyền, em gái chúa Nguyễn Ánh đã mất tại đây. Để tưởng nhớ em mình, Nguyễn Ánh cho xây chùa trong hang núi để thờ phụng nên gọi là chùa Hang. Hàng vạn năm trước, núi Chùa Hang nằm dưới mực nước biển.
Từ Chùa Hang, có thể ra thăm Hòn Phụ Tử bằng tàu du lịch. Hòn Phụ Tử là hai trụ đá cao nghiêng nghiêng cùng một chiều tượng trưng cho hình hai cha con quấn quýt bên nhau. Hòn lớn cao chừng 33,6 mét và khối đá nhỏ hơn chừng 32,9 mét. Sự kiện Hòn Phụ bị đổ ngày 9-8-2006 đã làm biến đổi một trong những thắng cảnh quốc gia nổi tiếng và là biểu tượng của du lịch Kiên Giang. Hai bên Hòn Phụ Tử là hai đảo có hình dáng giống như con thỏ quỳ giỡn sóng biển.
Hà Tiên có nhiều bãi biển cát trắng mịn màng nằm giữa hai màu xanh, nước biển và hàng cây hai bên rì rầm trong gió. Các bãi Bãi Nô, Bãi Dương, Bãi Dầu, Bãi Bằng... không có đá ngầm. Cách thị xã Hà Tiên 10 km, một điểm nghỉ mát thuận lợi với hai bãi cát rất đẹp là bãi Hòn Heo và bãi Ớt. Ở đây cát vàng mịn, mặt nước trong xanh, cảnh vật yên tĩnh, dãy núi bãi Ớt nhô hẳn ra ngoài khơi tạo thành bức bình phong khổng lồ, sóng yên gió lặng.
Cảnh đẹp Đông Hồ nằm về phía đông thị xã Hà Tiên dài khoảng 3 km, rộng gần 2 km. Phía hữu ngạn có núi Ngũ Hổ, phía tả ngạn là dãy núi Tô Châu sừng sững, phía đông có sông Giang Thành và phía tây có sông Hà Tiên. Một hồ nước phẳng lặng giữa bốn bề sông núi, tạo ra vẻ đẹp tự nhiên, thơ mộng. Đông Hồ với nét hùng vĩ và vẻ đẹp hữu tình của một vùng sinh thái đặc thù mà UNESCO đã đề nghị đưa vào khu dự trữ sinh quyển thế giới. Hà Tiên có nhiều lăng tẩm, tiêu biểu Lăng mộ Mạc Cửu được đặt đúng theo thuật phong thổ, tiền án là núi Tô Châu, hậu chẩm là núi Bình Sơn, trước lăng có dòng lưu thủy đó là Đông Hồ, phía tả là núi Bát Giác, phía hữu là núi Pháo Đài có tên chữ là Đại Kim Dự. Mặt lăng mộ quay về hướng đông, lưng tựa núi hai bên có thế tì. Khu mộ rất kiên cố nên dù đã gần 300 năm nhưng vẫn giữ được nét kiến trúc ban đầu, các bia mộ bằng đá vẫn còn nguyên vẹn. Từ xa xưa, Hà Tiên đã là một bức tranh lụa thiên nhiên, là nơi hội tụ của các nàng tiên trong truyền thuyết. Ngày nay, trong xu thế phát triển du lịch toàn cầu và chương trình nâng cấp các khu du lịch, Hà Tiên-Kiên Lương sẽ trở thành những khu nghỉ mát lí tưởng, vùng du lịch sinh thái biển “đệ nhất miền Tây”.
