Suốt 8 năm, trăn trở với trái mận, lão nông Nguyễn Phú Tia (Sáu Tia, 67 tuổi) , ở Tân Lộc, phường Tân Lộc (quận Thốt Nốt, TP.Cần Thơ) dốc bạc tỷ nghiên cứu một loại rượu độc đáo.

Suốt 8 năm, trăn trở với trái mận, lão nông Nguyễn Phú Tia (Sáu Tia, 67 tuổi) , ở Tân Lộc, phường Tân Lộc (quận Thốt Nốt, TP.Cần Thơ) dốc bạc tỷ nghiên cứu một loại rượu độc đáo.

Đó là loại rượu mận nổi danh trên đất cù lao miền Tây sông nước. Việc làm khác thường của ông khiến bà con trầm trồ kinh ngạc. Tiếp chuyện, lão nông 67 tuổi, có gương mặt cương nghị, dáng vẻ còn rắn rỏi và giọng nói khỏe khoắn hồ hởi kể về chuyện đời mình. Sinh ra trong gia đình giàu truyền thống cách mạng, cha là cựu tù Côn Đảo, mẹ nuôi chứa các chiến sĩ cách mạng. Là con út thứ tư trong 5 chị em trong nhà, từ nhỏ Sáu Tia đã lanh lợi, thông minh hơn người. 

Tình cờ “sáng chế rượu lạ”

Năm 2006, nhận thấy mận rớt giá thê thảm, bà con trong vùng điêu đứng. Xót xa, Sáu Tia trăn trở tìm hướng đi mới cho cây mận quê hương. Suốt bao nhiêu năm tôi ấp ủ, chỉ ước mong sao đưa trái mận ngày càng được biết đến rộng, xa. Đợt mận rớt giá thảm hại năm 2006, như một cơ duyên xui khiến tôi bắt tay nghiên cứu chế ra rượu mận”.

Ông kể, mảnh đất cù lao Tân Lộc nổi tiếng về các sản vật cây trái, trong nhiều loại cây ăn trái ở đây, trồng nhiều và nổi tiếng nhất là mận An Phước. Cây mận đã đem lại cơm no, áo ấm và cuộc sống sung túc cho phần lớn các hộ dân nơi này. Nhưng cũng chính cây mận, nhiều năm cũng khiến người dân điêu đứng vì rớt giá. Trước tình trạng đó, nhiều người dân loay hoay đốn mận chuyển đổi cây trồng khác, người thì bỏ bê vườn mận không chăm sóc. 

Một lần, khi ra thăm vườn mận sau nhà, tình cờ nhìn trái mận rớt xuống mương nước sủi những bọt trắng. Một ý tưởng vụt lóe lên trong đầu, ông reo mừng như phát hiện sự lạ. Với kinh nghiệm vốn có, ông nhanh chóng phát hiện ra là quả mận có thể lên men tự nhiên được. Tâm trạng phấn chấn lạ thường, nhặt nhanh mấy quả mận rồi ông bóp vỡ. Sau đó, Sáu Tia cho vào hũ thủy tinh ủ thử vài ngày và hồi hộp chờ đợi kết quả. Sau 5 ngày, ông mở hũ nếm thử, kinh ngạc nhận thấy hũ mận ngâm lên men, có vị cay nồng xộc lên mũi. Từ đó, ý tưởng chưng cất chế rượu từ trái mận được hình thành. Nghĩ là làm, lập tức lão nông bắt tay vào thực hiện công việc được nhiều người cho là: “khùng, điên” vào thời điểm đó. Ông quyết tâm chế bằng được loại rượu mận mang hương vị quê hương. “Những ngày đầu, việc chế rượu vô cùng khó khăn. Để ủ được rượu, tôi dùng cối giã nát các trái mận, sau đó, cho vào các thùng ủ lên men. Sau này, thấy việc giã mận vất vả, tôi hì hục mua các thiết bị cơ khí về chế ra máy xay mận” - vừa nói ông vừa chỉ vào chiếc máy xay mận ở góc nhà. Con đường “nghiên cứu”, chế rượu mận của ông rất gian nan, vất vả. Sau hàng trăm lần thử nghiệm, thay đổi cách ủ, tạo men trong suốt 1 năm trời. Thậm chí, bỏ tiền mua cả rượu ngoại về uống và say. Rồi ông uống rượu mận của mình cho say để so sánh tìm ra công thức tối ưu để làm rượu. Ông nhớ lại: “Rượu mận của ông những ngày đầu làm ra bị chê bởi vị gắt, khó uống. Phải để vài năm mới ngon. Buồn rầu, ông lại vùi đầu vào tìm tòi sáng tạo. Sau 1 năm vất vả, ông phát hiện việc mồi men cho mận ủ bằng mạch nha lên men, và điều phối tỷ lệ thích hợp sẽ cho ra một loại rượu mận mà chỉ 5 tháng sau đã có vị ngon bất ngờ”. “Phương pháp chưng cất cũng như rượu thường thôi. Mận xay nhuyễn, ủ men rồi đun nóng. Rượu mận được chắt lọc từ những hơi nước bốc lên rồi ngưng tụ lại. Nhưng bí quyết nằm ở chỗ mồi men mạch nha và tỷ lệ phối. Để có rượu ngon phải dùng tỷ lệ chính xác, ngày trước để rượu ngon chưng cất xong tôi phải để cả năm sau mới uống thử và bán. Nay chỉ cần 5 tháng là rượu ngon rồi. Mừng lắm”, Sáu Tia cười đắc chí.